نقش تأثیرگذار امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) در افزایش کاربرد و پذیرش بلاک چین بر هیچ‌کس پوشیده نیست. گسترش و تکامل مداوم این فضا که عمدتاً روی شبکه اتریوم شکل گرفته است، با وجود مزایای متعددش، با مشکلات بسیار مهمی از‌جمله ترافیک شبکه و افزایش کارمزد گس اتریوم روبه‌روست. از‌این‌رو، شرکت‌ها و صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال تلاش کرده‌اند تا با ورود به این فضا، سهمی در حل این مشکلات داشته باشند. یکی از نتایج این تلاش‌ها بایننس اسمارت چین (BSC) است که احتمالاً با آن آشنا هستید. شبکه هکو چین (HECO Chain) نیز تلاشی دیگر در این مسیر است که عملکرد درخورتوجهی از خود نشان داده است.
هکو چین یا زنجیره هکو محصول صرافی هوبی (Huobi) و مبتنی‌بر قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است. این بلاک چین که با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است، تلاش می‌کند تا امکانات دیفای را با هزینه کمتر و سرعت پردازش بیشتری در‌اختیار توسعه‌دهندگان اتریوم قرار دهد. علاوه‌بر‌این، سازگاری هکو چین با اتریوم مزیت انتقال بین‌زنجیره‌ای دارایی‌ها را به‌ارمغان آورده است.
سازگاری استانداردها و الگوریتم‌های این بلاک چین متن‌باز با بلاک چین اتریوم نویدبخش تسهیل کار با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مبتنی‌بر اتریوم در عین بهره‌مندی از کارمزد اندک و سرعت پردازش فراوان است.
همچنین، بهینه‌سازی عملکرد بین‌زنجیره‌ای و امکان انتقال دارایی ازطریق پُل‌های (بریج) هکو چین می‌تواند باعث بهبود تجربه کاربری و افزایش پذیرش اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز دیفای شود. هکو چین ادعا می‌کند فواصل زمانی تولید هر بلاک این شبکه فقط ۳ ثانیه است و در هر ثانیه بیش از ۵۰۰ تراکنش را می‌تواند پردازش کند.
نکته مهم دیگر اینکه امکان سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزان‌قیمت دارایی‌ها در این شبکه، پروتکل‌های سودآور دیفای، ترافیک و کارمزد اندک و سرعت بسیار زیاد فقط برای توسعه‌دهندگان جذاب نبوده، بلکه توجه کاربران بسیاری را به خود جلب کرده است. سایر مزایایی که باعث کوچ گروه زیادی از کاربران به این شبکه شده است، عبارت‌اند از: تجربه کاربری و کاربردپذیری به‌همراه استفاده از توکن بومی هوبی توکن که برای سهام‌گذاری و حاکمیت به‌کار می‌رود.
افزون‌بر‌این، هکو چین با الگوریتم اجماع منحصربه‌فردش از‌نظر مصرف انرژی نیز مقرون‌به‌صرفه عمل می‌کند. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که واژه «اکو» در «هوبی اکو چین» به‌معنای «زیست‌بوم» است و به مصرف بهره‌ورانه انرژی این شبکه اشاره می‌کند. درادامه مطلب، موضوع سازوکار اجماع هکو چین را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
همان‌طورکه اشاره کردیم، تیم اصلی توسعه‌دهنده گروه هوبی در سال ۲۰۱۳ تشکیل شد؛ بااینحال، زنجیره هکو تا این حد قدمت ندارد و عرضه اولین نسخه آن به اواخر سال ۲۰۲۰ برمی‌گردد. راه‌اندازی هکو چین در ۲فوریه۲۰۲۰ (۱۰اسفند۱۳۹۸) اعلام شد؛ اما شبکه آزمایشی آن تا ۱۰دسامبر۲۰۲۰ (۲۰آذر۱۳۹۹) عرضه نشد.
هوبی که در ابتدا کار خود را در پکنِ چین آغاز کرده بود، به‌دلیل قوانین سختگیرانه این کشور، در اوایل سال ۲۰۲۰ مجبور شد به سنگاپور مهاجرت کند و ایده هکو چین در این منطقه جغرافیایی شکل گرفت. با‌این‌همه، دنیای امور مالی غیرمتمرکز محدودیت جغرافیایی نمی‌شناسد و در‌حال‌حاضر، این زنجیره به‌عنوان یکی از بلاک چین‌های محبوب و پرکاربرد دیفای در سرتاسر دنیا شناخته می‌شود.
هکو چین برنامه و نقشه‌راه خود را تا سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۳ با ذکر جزئیات اعلام کرده است و در‌حال‌حاضر (اواخر آبان ۱۴۰۱)، در اواخر فاز سوم از چهار فاز مشخص‌شده خود به‌سر می‌برد. درادامه، مراحل مختلف توسعه هکو چین و نقشه‌راه این پروتکل را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
سازوکار و الگوریتم اجماع هکو چین
الگوریتم اجماع هکو چین تلفیقی از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) و الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) است و اصطلاحاً «اثبات سهام ترکیبی» (Hybrid Proof of Stake) یا به‌اختصار HPoS نامیده می‌شود. برای توضیح این الگوریتم، ابتدا بهتر است مفهوم الگوریتم اجماع را به‌اختصار مرور کنیم.
بلاک چینها عموماً برمبنای تمرکززدایی شکل می‌گیرند. ازآن‌جاکه نهاد واحد یا مرجع قدرت متمرکزی در شبکه وجود ندارد، اعضای بلاک چین باید راهی برای دست‌یافتن به نوعی توافقِ‌نظر و «اجماع» داشته باشند که بی‌طرفانه و برمبنای الگوریتم‌های ریاضی باشد. بلاک چین‌هایی مانند بیت کوین و لایت کوین مبتنی‌بر الگوریتم اثبات کار هستند.
برخی از بلاک چینها دو الگوریتم اثبات سهام و اثبات کار را ادغام می‌کنند که بسته به نوع ادغام به آن‌ها «اثبات سهام ترکیبی» یا «اثبات کار ترکیبی» گفته می‌شود. این الگوریتم‌ها به‌گونه‌ای کار می‌کنند که بتوانند مزیت امنیتی اثبات کار را با بهره‌وری حاکمیتی و انرژی اثبات سهام ترکیب کنند تا درنهایت، تجربه کاربران شبکه بهبود پیدا کند.
استفاده شبکه هکو چین از الگوریتم اثبات سهام ترکیبی عاملی است که باعث سازگاری این شبکه با محیط‌زیست می‌شود. کاهش هزینه تراکنش‌ها و کاهش تأخیر تراکنش‌ها و افزایش هم‌زمانی تراکنش‌ها از مزایای استفاده از الگوریتم اثبات سهام ترکیبی در هکو چین است.
همان‌طورکه در سازوکارهای اجماع اثبات سهام رایج است، در هکو چین نیز تأیید تراکنش‌ها برعهده اعتبارسنج‌ها (Validators) است. سقف تعداد اعتبارسنج‌های فعال در این بلاک چین ۲۱ اعتبارسنج است و هر اعتبارسنج باید دست‌کم ۳۲ توکن HT سهام‌گذاری کند. به‌منظور اعتبارسنج‌شدن، باید پیشنهادی برای اعتبارسنج‌های فعال ارسال شود و حداقل ۵۱درصد آن‌ها موافقت خود را با پیشنهاد اعلام کنند.
همه آدرس‌ها می‌توانند در آدرسی که برای اعتبارسنجی انتخاب شده است، توکن HT سهام‌گذاری کنند. اعتبارسنج‌هایی که ازلحاظ حجم توکن‌های سهام‌گذاری‌شده در ۲۱ رتبه اول قرار می‌گیرند، به‌عنوان اعتبارسنج‌های فعال در دوره بعدی تولید بلاک انتخاب می‌شوند. قراردادهای هوشمند سیستم کار مدیریت و نظارت بر عملکرد اعتبارسنج‌ها را برعهده دارند و اعتبارسنج‌ها را درصورت انجام رفتار مخرب جریمه می‌کنند.
در این الگوریتم، ماینرهای اثبات کار بلاک‌های جدید را استخراج می‌کنند و هم‌زمان اعتبارسنج‌های اثبات سهام به‌طورتصادفی انتخاب می‌شوند تا بلاک‌های استخراج‌شده را اعتبارسنجی کنند. پس از این فرایند، بلاک‌ها در دفترکل توزیع‌شده بلاک چین ثبت می‌شوند.
این الگوریتم از احتمال انحصار قدرت هش به‌وسیله ماینرهای اثبات کار می‌کاهد؛ زیرا اعتبارسنج‌های اثبات سهام بلاک‌های جدید استخراج‌شده ماینرها را بررسی می‌کنند و در تغییر نقش نودها در سازوکار اجماع شبکه حق رأی دارند.
یکی دیگر از مزیت‌های بلاک چین‌های اثبات سهام ترکیبی در‌مقایسه‌با بلاک چین‌هایی که صرفاً از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند، آسیب‌پذیری کمتر دربرابر حملات دوربُرد (Long Range Attacks) است. در حمله دوربُرد که در الگوریتم‌های اثبات سهام اتفاق می‌افتد، بازیگران مخرب با هدف به‌دست‌آوردن کنترل شبکه، از بلاک‌های اولیه شروع به ایجاد زنجیره دیگری می‌کنند که بلاک چین را به دو شاخه تقسیم می‌کند.
انجام این حمله در بلاک چین‌های مبتنی‌بر اثبات کار نیازمند توان محاسباتی بسیار زیادی است و در‌عمل، امکان‌پذیر نیست. بنابراین، در زنجیره‌ای که از الگوریتم اثبات سهام ترکیبی استفاده می‌شود، تولید بلاک به توان محاسباتی هم احتیاج دارد و امکان این نوع حمله را بسیار ناچیز می‌کند. در‌مجموع، می‌توانیم بگوییم پروتکل‌های مبتنی‌بر اثبات سهام ترکیبی از مزایای هر دو نوع پروتکل به‌صورت هم‌زمان استفاده می‌کنند.
هکو چین هدف اصلی خود را جذب توسعه‌دهندگان دیفای می‌داند و در وب‌سایت رسمی‌اش، دو برنامه حمایتی خود را به‌طورویژه برای سازندگان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز معرفی کرده است.
بخشی از برنامه حمایت مالی هکو، ایجاد صندوق ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری و پشتیبانی و تشویق توسعه‌دهندگان برتر د راین شبکه است. این گروه از توسعه‌دهندگان براساس فعالیت‌ها و رقابت‌هایشان انتخاب می‌شوند. علاوه‌بر‌این، هکو چین برنامه‌ای برای تخفیف پله‌ای در کارمزد تراکنش‌ها برای دارندگان توکن HT دارد.
دیگر برنامه حمایتی هکو چین برنامه‌ای برای ارائه منابع است که شامل فرصت‌های بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی برای توسعه‌دهندگان یا پروژه‌هایی است که از هکو چین حمایت مالی گرفته‌اند. پروژه‌های برتر می‌توانند از سرمایه‌گذاری‌های خصوصی گروه هوبی و منابع زیست‌محیطی آن برای همکاری دوسربُرد بهره‌مند شوند.
بااینحال توسعه‌دهندگان، تنها گروه منتفع از مزایای هکو چین نیستند؛ چراکه کاربران نیز با سرمایه‌گذاری در پروتکل‌های این پلتفرم، می‌توانند به درآمد منفعل چشمگیری دست پیدا کنند. واسطه اصلی کسب سود از این پلتفرم هوبی توکن (HT) است.
در این مطلب، شبکه هکو چین، بلاک چین مبتنی‌بر قراردادهای هوشمند صرافی هوبی را معرفی و تاریخچه و اهداف ایجاد آن را بیان کردیم. سپس، برخی از ویژگی‌های مربوط به عملکرد و سازوکار اجماع آن را توضیح دادیم و تعدادی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز روی این بلاک چین را معرفی کردیم. در‌پایان نیز، آمار و ارقام مربوط به توکن HT و فهرست کیف پول‌هایی را ارائه دادیم که از این توکن و دیگر دارایی‌های هکو چین پشتیبانی می‌کنند.
هکو چین در‌مقایسه‌با بسیاری از بلاک چین‌های موجود نوپا محسوب می‌شود؛ اما با زیرساخت نوآورانه، توان عملیاتی فراوان، کارمزد اندک، تجربه کاربری بهینه و تسهیل انتقال بین‌زنجیره‌ای توانسته است شانه‌به‌شانه بلاک چین‌های معتبر دیگری همچون بایننس اسمارت چین و سولانا حرکت کند. این بلاک چینِ تازه‌نفس هدف اصلی‌اش را جذب توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند اتریوم به‌منظور کاهش بار ترافیک و هزینه این شبکه می‌داند تا دنیای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و دیفای مسیر هموارتری برای گسترش و پذیرش عمومی طی کند.