در طول 10 سال گذشته، افزایش قابل توجهی در استفاده از دارایی‌ها و ارزهای دیجیتال وجود داشته است. رشد زیاد موارد استفاده از فناوری بلاکچین و ظهور ارزهای دیجیتال جدید، سیستم مالی جهانی را متحول کرده است.
از آنجایی که ارزهای دیجیتال تحت مقررات کمی قرار دارند، این خطر وجود دارد که به سمت بی‌قانونی نیز برود. ایجاد مقررات دارایی‌های کریپتو برای محافظت از سرمایه‌گذاران، اطمینان از انطباق با تنظیم‌کننده یا قانونگذاران مالی و به حداقل رساندن رویدادهای فاجعه‌باری مانند شکست ترا، سلسیوس و FTX حیاتی است.
اتحادیه اروپا حرکت خود را در این راستا انجام داده است و به اولین حوزه قضایی اصلی تبدیل شده است که قوانین جامع و خاص صنعت را با اجرایی شدن کامل مقررات بازارهای دارایی‌های رمزارزی (MiCA) در سال 2024 وضع می‌کند.
MiCA که برای اولین بار در سپتامبر 2020 (شهریور 1399) معرفی و در آوریل 2023 (فروردین 1402) توسط پارلمان اروپا تصویب شد و با هدف نشان دادن اهمیت رو به رشد این صنعت در بخش مالی، دوره جدیدی از مقررات دارایی‌های رمزارزی را آغاز کرد.
این مقاله بررسی می‌کند که MiCA چیست و چگونه ممکن است بر بخش کریپتو تأثیر بگذارد.
مقررات بازارهای دارایی‌های رمزارزی چیست؟
مقررات بازارهای دارایی های رمزارزی یک چارچوب نظارتی جامع برای دارایی های رمزارزی اروپا است. MiCA بخشی از استراتژی مالی دیجیتال کمیسیون اروپا است که شامل یک پیشنهاد قانونی برای یک رژیم آزمایشی برای بررسی راه‌حل‌هایی برای معامله و تسویه خدمات مالی با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده است.
MiCA برای هر دارایی رمزارزی، از جمله اوراق بهادار و پول الکترونیکی که در حال حاضر تحت پوشش مقررات مالی سنتی اتحادیه اروپا نیستند، اعمال می‌شود. همچنین به همه ارائه‌دهندگان خدمات دارایی‌های رمزارزی(CASP) که به صنعت کریپتو اروپا خدمت می‌کنند، صرف نظر از محل تأسیس یا ثبت‌نام، گسترش می‌یابد.
چارچوب قانونی به دنبال محافظت از سرمایه‌گذاران، جلوگیری از سوء استفاده از دارایی‌های کریپتو، ارائه وضوح نظارتی، حفظ ثبات مالی و محافظت در برابر سوء استفاده و دستکاری بازار است. امید است که این قانون در مواجهه با ابهامات در بخش دارایی های رمزارزی، نوآوری را دنبال کند.
MiCA امکان انطباق با مقررات مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم را فراهم می کند. با تسهیل انطباق با استانداردهای عملیاتی و حاکمیتی، مقررات کریپتو خطر استفاده از دارایی های رمزارزی برای فعالیت های غیرقانونی را کاهش می دهد.
قبل از MiCA، شرکت‌های رمزارزی فعال در اتحادیه اروپا باید از مقررات مختلف ارزهای دیجیتال 27 کشور پیروی می‌کردند. MiCA نیاز به مقررات ملی را از بین می برد و یک ساختار مجوز اتحادیه اروپا را معرفی می کند که شفافیت قانونی را برای فضای رمزارزی اتحادیه اروپا فراهم می کند.
جدول زمانی پیاده سازی
MiCA در 9 ژوئن 2023 در مجله رسمی اتحادیه اروپا منتشر شد. این مقررات 20 روز بعد اجرایی شد. با این حال، آخرین مهلت برای رعایت تمام مفاد آن 30 دسامبر 2024 (9 دی 1403) است، اگرچه بندهای خاصی، به ویژه موارد مربوط به استیبل کوین‌ها، از 30 ژوئن 2024 اعمال می شوند.
دامنه کاربرد
طبق خلاصه مقررات رمزارزی MiCA، یک دارایی رمزارزی نمایش دیجیتالی از مقداری ارزش است که می‌تواند به صورت الکترونیکی با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع‌شده یا چیزی شبیه به آن منتقل و ذخیره شود. این قانون دارایی‌های کریپتو را به سه دسته طبقه‌بندی می‌کند که بسته به اینکه آیا ارزش خود را از طریق ارجاع به سایر دارایی‌ها تثبیت می‌کنند یا خیر، الزامات متفاوتی دارد.
توکن های الکترونیکی یا پول الکترونیکی (EMTs) دارایی های رمزارزی هستند که هدف آنها حفظ ارزش ارجاع به یک ارز رسمی واحد است. اگر قرار است یک EMT به هدف مورد نظر خود به عنوان پول الکترونیکی عمل کند، باید الزامات نظارتی سختگیرانه‌ای مانند قابل بازخرید بودن به ارزش اسمی ارز فیات را برآورده کند.
توکن‌های ارجاع‌شده به دارایی، دارایی‌های رمزارزی هستند که به هر ارزش یا حق یا ترکیبی از آنها، از جمله یک یا چند ارز رسمی، برای تثبیت ارزش خود اشاره می‌کنند. این دسته شامل هر دارایی رمزارزی می شود که ارزش آن توسط دارایی‌ها (نه توکن های پول الکترونیکی) پشتیبانی می شود.
دسته آخر شامل تمام دارایی های رمزارزی دیگر، به جز پول الکترونیکی یا توکن های مرجع دارایی، مانند توکن های ابزار یا یوتیلیتی توکن‌ها است. برخلاف توکن‌های نوع اوراق بهادار، چارچوب‌های نظارتی مانند دستورالعمل بازارهای ابزارهای مالی (MiFID II) آنها را به عنوان ابزارهای مالی طبقه‌بندی نمی‌کنند.
در حالی که MiCA خلأ نظارتی در دارایی‌های رمزارزی را پر می‌کند، بر مقررات دارایی‌های رمزارزی که قبلاً در سایر مقررات اتحادیه اروپا از قبل گنجانده شده است، تأثیری ندارد.
MiCA برای همه توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) اعمال نمی‌شود. فقط در صورتی برای NFTها اعمال می شود که NFT ویژگی های مشترکی با دارایی داشته باشد که بدون شک MiCA برای آن قابل اعمال است. اگر NFT منحصر به فرد باشد، قانون اعمال نخواهد شد.
به طور مشابه، مقررات، عملیات سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز و امور مالی غیرمتمرکز را در صورتی که عملیات آنها واقعاً غیرمتمرکز باشد، پوشش نمی‌دهد. تا این حد، MiCA برای برنامه های غیرمتمرکز اعمال نخواهد شد.
مقررات صادرکنندگان دارایی‌های رمزارزی
صادرکنندگان دارایی‌های کریپتو به غیر از ART و EMT برای صدور دارایی‌ها به مجوز نیاز ندارند. با این حال، یکی از الزامات اولیه MiCA این است که قبل از انتشار یک توکن برای عموم مردم یا لیست کردن آن در یک پلتفرم معاملاتی دارایی‌های رمزارزی، صادرکنندگان دارایی‌های کریپتو باید وایت پیپر منتشر کنند که به‌عنوان نوعی دفترچه برای دارایی‌ها عمل می‌کند و به خریداران احتمالی در خصوص ویژگی های دارایی‌های رمزارزی اطلاع می‌دهد.
علاوه بر این، اگر یک دارایی رمزارزی هنوز در یک پلتفرم معاملاتی در زمان خرید معامله نشده باشد، MiCA به دارندگان خرد این فرصت را می‌دهد که ظرف 14 روز از توافق خارج شوند.
مقررات صادرکنندگان ART و EMT
MiCA به دلیل نگرانی‌های مرتبط در مورد حاکمیت پولی و ثبات مالی، مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای استیبل کوین‌ها بر صادرکنندگان انواع مختلف، مانند EMTs و ARTs اعمال می‌کند.
به طور کلی، صادرکنندگان چنین دارایی‌هایی قبل از عرضه عمومی یا لیست شدن ART یا EMT در اتحادیه اروپا نیاز به مجوز قبلی دارند و این کار فقط توسط خود ناشر انجام می‌شود مگر اینکه رضایت کتبی را به طرف دیگری بدهد.
مؤسسات اعتباری مجاز یا مؤسسات پول الکترونیکی تنها پس از اطلاع به نهاد نظارتی خود و انتشار وایت پیپر لازم می توانند EMTها را ارائه یا لیست کنند.
برای دریافت مجوز، صادرکنندگان ART باید در اتحادیه اروپا مستقر باشند. برخلاف سایر انواع توکن MiCA، آنها باید قبل از انتشار به مقامات مربوطه اطلاع دهند و وایت پیپر لازم را برای تایید ارائه کنند.
اگرچه اصطلاح استیبل کوین”stablecoin” در مقررات MiCA استفاده نمی‌شود، ARTها و EMTها هر دو نوع استیبل کوین هستند که اداره بانکداری اروپا (EBA) ممکن است بر اساس مجموعه ای از معیارها “مهم” در نظر بگیرد. ARTها و EMTهای مهم مشمول الزامات نظارتی سختگیرانه و مقررات ویژه هستند.
مقررات عملکرد CASP
همچنین MiCA چارچوبی را برای ارائه دهندگان خدمات دارایی‌های رمزارزی (CASP) و خدمات مرتبط با دارایی های رمزارزی ایجاد می کند. CASPها اشخاص حقوقی یا سایر سازمان‌هایی هستند که فعالیت اصلی یا عملیات تجاری آنها ارائه حرفه‌ای یک یا چند خدمات دارایی رمزارزی به مشتریان است.
طبق مقررات، CASPها برای ارائه خدمات دارایی رمزارزی در اتحادیه اروپا به طور قانونی به مجوز نیاز دارند.
خدمات دارایی های رمزارزی شامل نگهداری و مدیریت دارایی های رمزارزی از طرف اشخاص ثالث، مبادله دارایی های رمزارزی با ارز فیات یا سایر دارایی های رمزارزی، بهره برداری از پلتفرم معاملاتی دارایی ها، اجرای سفارشات دارایی ها از طرف اشخاص ثالث و جایگذاری است.
MiCA همچنین طیف گسترده ای از مقررات عمومی و خدماتی خاص، مانند قوانین حاکمیت، سرمایه و شفافیت را وضع می‌کند که CASPها باید از آنها پیروی کنند.
یکپارچگی بازار
MiCA یک چارچوب نظارتی برای محافظت از بازار اتحادیه اروپا و جلوگیری از سوء استفاده ایجاد می کند. به عنوان بخشی از مقررات جدید خود، MiCA همچنین مشارکت در معاملات داخلی، افشای غیرقانونی اطلاعات غیرعمومی و یا هرگونه رفتاری را که به طور منطقی انتظار می رود باعث اختلال یا دستکاری در بازار دارایی های کریپتو شود را غیرقانونی می کند.
نظارت و اجرا
دو نهاد نظارتی اصلی در سطح اتحادیه اروپا وجود خواهد داشت: سازمان بازار و اوراق بهادار اروپا و EBA. در همین زمان، هر کشور عضو آژانس خود را برای اجرای قانون اتحادیه اروپا منصوب خواهد کرد.
در صورت تخلف، نهادهای ملی می توانند مجازات‌های مناسب و سایر اقدامات اداری را اتخاذ کنند، حتی در مواردی که کشورهای عضو در حال حاضر تحریم‌های کیفری دارند.